Wichtige Punkte. Die Creutzfeldt-Jakob-Krankheit (CJK) ist die häufigste Prionenerkrankung beim Menschen. Sie tritt weltweit auf und hat verschiedene Formen und Subtypen. Zu den CJK-Symptomen gehören Demenz, Myoklonie und andere Defizite des Zentralnervensystems; der Tod tritt in der Regel zwischen dem 4. Monat und 2.
Choroba Creutzfeldta-Jakoba wywołana jest przez białko prionu atakujące układ nerwowy. Uszkodzenia, jakie wówczas powstają, powodują powolne obumieranie struktur mózgu i stopniową utratę władzy nad Creutzfeldta-Jakoba – czym jest?Choroba Creutzfeldta-Jakoba to trwałe uszkodzenie struktur mózgu, które prowadzi do pogorszenia funkcji intelektualnych, ruchowych oraz innych niekorzystnych objawów neurologicznych wynikających z uszkodzenia układu nerwowego. Jest dość rzadką chorobą, gdyż przytrafia się 1-2 osobom na 100 000 osób populacji. Jednakże biorąc pod uwagę rodzaj encefalopatii, z jaką mamy tu do czynienia, jest najczęstszą encefalopatią gąbczastą, jaka przytrafia się ludziom. Niestety, jest to choroba Creutzfeldta-Jakoba: przyczynyGłówną przyczyną pojawienia się choroby Creutzfeldta-Jakoba jest zmutowane białko prionu. Prion jest białkiem, które normalnie występuje w organizmie człowieka i pełni ważną rolę, gdyż otacza neurony. Jednak pod wypływem mutacji, zaczyna zamieniać komórki układu nerwowego na podobne sobie, co powoduje utratę ważnych obszarów struktur mózgu oraz stopniową zależności od przyczyny, jaka powoduje mutację prionu, wyróżnia się cztery postacie choroby Creutzfeldta-Jakoba:Postać samoistną (sporadyczną), w której zdrowe białka prionu zaczynają mutować z nieznanych przyczyn. Ten rodzaj choroby dotyka aż 85 % chorujących na tę rodzinną - gdzie mutacja wynika z obciążeń genetycznych i jest skutkiem przeniesienia genu PRPN kodującego białko jatrogenną - gdzie przyczyną mutacji jest kontakt z zakażoną tkanką podczas interwencji medycznej, np. podczas operacji, transfuzji krwi, wstrzyknięcia hormonu wzrostu, przeszczepu choroby Creutzfeldta-Jakoba, gdzie przyczyną zachorowania jest spożycie zakażonego mięsa, głównie bydła (choroba BSE) lub spożycie produktów zanieczyszczonych kawałkami mózgu np. pasztety, Creutzfeldta-Jakoba – objawyW zależności od tego, z jaką postacią choroby Creutzfeldta-Jakoba mamy do czynienia, pojawiające się objawy mogą być postać choroby Creutzfeldta-JakobaW tym przypadku mamy do czynienia z szybko narastającym otępieniem, osłabieniem, zaburzeniami snu oraz łaknienia. Do tego pojawiają się zaburzenia świadomości, jak również ruchy mimowolne. Objawami uszkodzenia móżdżku są najczęściej: oczopląs, mowa skandowana czy niezborność kończyn. Mowa skandowana przybiera formę częstych przerw pomiędzy sylabami lub słowami, uwidacznia się w postaci braku płynnej mowy lub jej spowolnienia. Z kolei niezborność kończyn to ataksja, w której przy zachowanej sile mięśni pojawia się brak koordynacji późniejszym etapie choroby u pacjentów mogą pojawiać się niedowłady piramidowe oraz pozapiramidowe. Układ piramidowy odpowiedzialny jest za prawidłowe wykonywanie ruchów dowolnych. Kiedy dochodzi do jego uszkodzenia wystąpić mogą niedowłady mięśniowe, braku odruchów mięśni głębokich itd. Z kolei układ pozapiramidowy to ta część układu nerwowego, która odpowiada za poruszanie się i utrzymanie właściwego napięcia mięśni szkieletowych. W przypadku jego uszkodzenia pojawiają się zaburzenia neurologiczne, spowolnienia chodu, drżenie oraz sztywność mięśniowa. Wariant choroby Creutzfeldta-JakobaObraz kliniczny wariantu choroby Creutzfeldta-Jakoba różni się znacznie od klasycznej jej postaci. Przede wszystkim objawia się lękami, depresją, wycofaniem - czyli zaburzeniami psychotycznymi. Towarzyszą im: silny ból oraz dyzezstezje (zaburzenia normalnego czucia). Mamy tu też do czynienia z ataksją (zaburzeniami płynności ruchów), mimowolnymi ruchami, pląsawicą lub dystonią. Średni wiek zachorowania to 29 postać choroby Creutzfeldta-JakobaObjawy jatrogennej postaci choroby Creutzfeldta-Jakoba, czyli powstałej w wyniku przeszczepów oraz kontaktu z zakażoną tkanką, mogą być tożsame z symptomami charakterystycznymi dla sporadycznej postaci tego schorzenia. Ma to miejsce np. po przeszczepie opony twardej lub po leczeniu hormonem wzrostu. Choć objawy w tych dwóch postaciach (sporadycznej i jatrogennej) mogą być podobne, to jednak ich nasilenie w postaci jatrogennej będzie postać choroby Creutzfeldta-JakobaZe względu na to, że istnieje aż 30 patogennych mutacji genu PRPN, objawy postaci rodzinnej choroby Creutzfeldta-Jakoba mogą się od siebie różnić. Mimo wszystko dla większości przypadków tej formy choroby charakterystyczne są: zanik neuronów, zwyrodnienie gąbczaste, jak również różnego stopnia Creuzfeldta-Jakoba – diagnostykaAby stwierdzić chorobę Creutzfeldta-Jakoba należy zrobić wywiad w kierunku charakterystycznych objawów dla tego schorzenia, a następnie wykonać badanie metodą Western-blot w kierunku obecności białka 14-3-3 w płynie mózgowo-rdzeniowym. Obecność tej proteiny nie będzie jednak jednoznaczna z chorobą Creutzfelda-Jakoba, gdyż pojawia się ono również we wczesnej fazie udaru, encefalopatiach metabolicznych, glejaku wielopostaciowym, krwawieniu podpajęczynówkowym oraz niedotlenieniu mózgu. Dalszymi badaniami, które mogą pomoc w ustaleniu, z jaką postacią choroby mamy do czynienia, jest badanie EEG, MRI a także wykrywanie niewłaściwego białka metodą PMCA, Powyższy artykuł nie stanowi porady lekarskiej. Jeśli masz problemy ze zdrowiem, skonsultuj się z lekarzem.
Co je Creutzfeldt-Jakobova choroba? Tento článek bude diskutovat o příznacích, příčinách, léčbě a výhledu Creutzfeldt-Jakobovy choroby.Spongiformní encefalopatie (BSE) je onemocnění prionů, která způsobuje neurologické poškození krav (a jen zřídka, člověka).
Słownik polsko - słowacki zawiera 5 tłumaczeń choroba creutzfeldta-jakoba, najpopularniejsze to: Creutzfeldt-Jakobova choroba, creutzfeldt-jakobova choroba, nový variant Creutzfeldt-Jakobovej choroby. Baza tłumaczeń w kontekście dla choroba creutzfeldta-jakoba zawiera przynajmniej 110 zdań. choroba creutzfeldta-jakoba tłumaczenia choroba creutzfeldta-jakoba Dodaj Creutzfeldt-Jakobova choroba creutzfeldt-jakobova choroba nový variant Creutzfeldt-Jakobovej choroby Less frequent translations syndróm Creutzfeldt-Jakobovej choroby · variant Creutzfeldt-Jakobovej choroby choroba Creutzfeldta-Jakoba noun med. medycyna, medyczny jedna z chorób mózgu; Brak tłumaczeń Podobne frazy CHOROBA CREUTZFELDTA-JAKOBA (CJD) CREUTZFELDTOVA-JAKOBOVA CHOROBA (CJD) Eurlex2018q4 Testy do przesiewowych, diagnostycznych i potwierdzających badań krwi w kierunku wariantu choroby Creutzfeldta-Jakoba (vCJD).”. testy na variant Creutzfeldtovej-Jakobovej choroby zamerané na vyšetrenie krvi, diagnózu a potvrdenie choroby.“ EurLex-2 CHOROBA CREUTZFELDTA-JAKOBA – WARIANT (vCJD VARIANT CREUTZFELDT-JAKOBOVEJ CHOROBY (VCJD oj4 ODMIANA CHOROBY CREUTZFELDTA-JAKOBA VARIANT CREUTZFELDT — JAKOBOVEJ CHOROBY EurLex-2 Gąbczaste encefalopatie przenośne, odmiany choroby Creutzfeldta-Jakoba [8] Prenosné spongioformné encefalopatie, variant Creutzfeldt-Jakobovej choroby* EurLex-2 Pasażowalne encefalopatie gąbczaste, odmiany choroby Creutzfeldta-Jakoba Prenosné spongioformné encefalopatie, variant Creutzfeldt-Jakobovej choroby EurLex-2 Atakuje bydło i przenosi się na ludzi, u których powoduje nową odmianę choroby Creutzfeldta‐Jakoba. Postihuje hovädzí dobytok a je prenosná na človeka, u ktorého vyvoláva nový variant Creutzfeldtovej-Jakobovej choroby. EurLex-2 Testy do badań przesiewowych krwi w kierunku wariantu choroby Creutzfeldta-Jakoba (vCJD) Testy na variant Creutzfeldtovej-Jakobovej choroby (vCJD) zamerané na vyšetrenie krvi EurLex-2 CHOROBA CREUTZFELDTA-JAKOBA – WARIANT (vCJD) VARIANT CREUTZFELDTOVEJ-JAKOBOVEJ CHOROBY (vCJD) EurLex-2 W 1996 r. opisano nową odmianę choroby Creutzfeldta-Jakoba (CJD). Nový variant Creutzfeldt-Jakobovej choroby (CJD) bol popísaný v roku 1996. EurLex-2 W odniesieniu do wariantu choroby Creutzfeldta-Jakoba zalecane mogą być dalsze środki ostrożności. V prípade variantu Creutzfeldtovej-Jakobovej choroby sa môžu odporučiť aj ďalšie preventívne opatrenia. EurLex-2 Projekt rezolucji w sprawie diagnozowania choroby Creutzfeldta-Jakoba (B8-0114/2017) odesłano komisja przedm. właśc. : ENVI - Mireille D'Ornano. Návrh uznesenia o diagnostike Creutzfeldtovej-Jakobovej choroby (B8-0114/2017) pridelené: gestorský výbor: ENVI – Mireille D'Ornano. not-set Choroba Creutzfeldta-Jakoba Variant Creutzfeldt-Jakobovej choroby ECDC ODMIANA CHOROBY CREUTZFELDTA-JAKOBA VARIANT CREUTZFELDT-JAKOBOVEJ CHOROBY eurlex CJD: choroba Creutzfeldta-Jakoba CJDC: reutzfeldtova-Jakobova choroba Eurlex2018q4 — testy do przesiewowych, diagnostycznych i potwierdzających badań krwi w kierunku wariantu choroby Creutzfeldta-Jakoba (vCJD). — testy na variant Creutzfeldtovej-Jakobovej choroby zamerané na vyšetrenie krvi, diagnózu a potvrdenie choroby. EurLex-2 Nie można wykluczyć ryzyka przeniesienia choroby Creutzfeldta-Jakoba (CJD Teoretické riziko prenosu Creutzfeld-Jacobovej choroby (CJD) nemožno vylúčiť W odniesieniu do wariantu choroby Creutzfeldta-Jakoba zalecane mogą być dalsze środki ostrożności V prípade variantu Creutzfeldtovej-Jakobovej choroby sa môžu odporučiť aj ďalšie preventívne opatrenia oj4 Najpopularniejsze zapytania: 1K, ~2K, ~3K, ~4K, ~5K, ~5-10K, ~10-20K, ~20-50K, ~50-100K, ~100k-200K, ~200-500K, ~1M
Setki padłych krów. 2. 30 sztuk dziennie. 1. Setki padłych krów. Setki krów padły na epizootyczną chorobę krwotoczną (EHD), zwaną "krowim COVID-em" - zakaźną, wirusową chorobę bydła, która od wielu miesięcy rozprzestrzenia się w całej Hiszpanii. Oprócz bydła hodowlanego dotyka także zwierzęta dziko żyjące, głównie
Fot: Firstsignal / Choroba Creutzfeldta-Jakoba to spowodowana przez priony niedomoga mózgu, powodująca ciężkie, postępujące otępienie. Występuje w kilku postaciach, a jej przyczyna ciągle jest jeszcze przedmiotem wielu badań. W chorobie Creutzfeldta-Jakoba dochodzi do powstania tzw. encefalopatii gąbczastej, wynikającej z odkładania się w istocie szarej mózgu zdeformowanych strukturalnie białek – prionów. W wielu wypadkach postępujące szybko zmiany prowadzą do śmierci. Choroby prionowe W latach 70. dokonano odkrycia pierwszych nieprawidłowych, samoreplikujących (powielających się) białek pochodzących z tkanek zwierzęcych. Nazwano je prionami (od angielskiej nazwy proteinaceous infectious particle). Charakterystyczną ich cechą jest to, że chemicznie (pod względem struktury atomowej) są identyczne z prawidłowymi białkami, ale różnią się od nich strukturą przestrzenną. Po tej zmianie stają się nierozpuszczalne, nie są prawidłowo metabolizowane i odkładają się w tkankach, powodując grupę chorób nazwanych chorobami prionowymi. Uważa się, że ich przeniesienie do organizmu człowieka (np. wraz z pokarmem) może być przyczyną zakażenia i spowodować rozwój choroby. Powodują zwyrodnienie ośrodkowego układu nerwowego (encefalopatię). Najczęstszą chorobą z tej grupy jest choroba Creutzfeldta-Jakoba. Choroba Creutzfeldta-Jakoba – objawy Choroba Creutzfeldta-Jakoba (CJD – od angielskiej nazwy Creutzfeldt-Jakob disease) to choroba prionowa powodująca gąbczaste zmiany chorobowe w mózgu. Dotyczą one głównie istoty szarej i są przyczyną stopniowego zanikania komórek nerwowych – neuronów. Zespół objawów powstających wskutek tych zmian to przede wszystkim: we wstępnej fazie – nadpobudliwość, agresja, zaburzenia nastroju, utrata apetytu, postępujące szybko zmiany otępienne, mimowolne, powtarzające skurcze mięśniowe pojedynczych mięśni lub grupy mięśni, czyli tzw. mioklonie, zmiany w elektroencefalogramie (EEG) – czyli zapisie czynności elektrycznej mózgu. Obraz EEG jest w przypadku CJD bardzo charakterystyczny, ale objaw ten nie występuje u wszystkich chorych. Dość często pojawiają się inne neurologiczne objawy towarzyszące, takie jak zaburzenia koordynacji ruchu, chodu. Chory może mieć zaburzenia rytmu czuwania i odpoczynku, cierpieć na bezsenność, mieć problemy ze skupieniem uwagi na najprostszych czynnościach czy rozmowie. Dołączają się do tego obrazu nieprawidłowości funkcjonowania niektórych nerwów czaszkowych, co powoduje zaburzenia mowy albo ruchomości gałek ocznych. Rozwijające się otępienie powoduje: zmienność nastroju, drażliwość, czasem agresję, zaburzenia pamięci (szczególnie świeżej), problemy z orientacją co do czasu, miejsca, identyfikacji własnej osoby i bliskich, splątanie, omamy (halucynacje) i objawy wytwórcze (urojeniowe). Obraz ten jest niezbyt swoisty i charakterystyczny, dlatego niezbędne jest różnicowanie CJD z chorobami Alzheimera, Parkinsona oraz innymi schorzeniami neurodegeneracyjnymi. Analogiczne schorzenie (wywołane przez identyczny prion i podobne w obrazie klinicznym) rozpoznano również u bydła rogatego. Potocznie określa się je mianem choroba szalonych krów. Postacie choroby Creutzfeldta-Jakoba Choroba Creutzfeldta-Jakoba występuje w czterech głównych opisanych postaciach. Najczęstszą jest postać sporadyczna (określana jako sCJD – sporadic CJD), w której przyczyny zachorowania nie udaje się ustalić. Jej częstość występowania jest stała, brak jest uchwytnych korelacji z ewentualnymi przyczynami zewnętrznymi lub wewnętrznymi. Powoduje zmiany otępienne, zaburzenia równowagi i pojawianie się ruchów niezależnych od woli chorego, zanik czucia powierzchownego i głębokiego o typie hemiplegii (po jednej stronie ciała). Drugą postacią jest typ rodzinny choroby Creutzfeldta-Jakoba (fCJD – familial CJD) – w tym przypadku stwierdzono, że przyczyną zachorowań jest mutacja genów kodujących białka, wskutek czego powstają priony. Chorzy cierpią na objawy móżdżkowe – charakterystyczne zaburzenia chodu, mowy, oczopląs, drżenie zamiarowe (czyli pojawiające się w chwili, gdy chory chce zapoczątkować jakiś ruch). Typ fCJD stanowi 10–15% wszystkich zachorowań. Postać jatrogenna choroby Creutzfeldta-Jakoba (iCJD – iatrogenic CJD) powstaje wskutek przeniesienia zakaźnego (zawierającego priony) materiału w trakcie zabiegów medycznych lub leczenia preparatami pochodzenia zwierzęcego. Podejrzenia, że tego typu zakażenia są możliwe, spowodowały znaczne ograniczenie stosowania narzędzi wielokrotnego użytku, gdyż standardowy proces sterylizacji nie usuwa prionów. Ostatnią postacią jest tzw. wariant choroby czy też choroba wariantowa Creutzfeldta-Jakoba (vCJD – variant CJD). Uważa się, że przyczyną jest spożywanie wołowiny pochodzącej od chorych krów. Najczęściej zapadają na nią ludzie w wieku 20–35 lat – powoduje szybko głębokie otępienie umysłowe w młodym wieku, z dużą ilością objawów psychotycznych. Istnienie tego mechanizmu zakażenia sprawiło, że bydło jest poddawane bardzo dokładnym badaniom. Encefalopatia gąbczasta (czyli dysfunkcja mózgu spowodowana przez priony) jest zjawiskiem postępującym i nieodwracalnym. Nie ma obecnie skutecznej metody jej leczenia. Podejmowane działania lecznicze zmierzają do spowolnienia rozwoju choroby, jak najdłuższego utrzymania sprawności chorego, ale rokowanie jest zawsze niepomyślne. Jaka działa układ nerwowy? Dowiesz się tego z naszego filmu Zobacz film: Budowa i funkcje układu nerwowego. Źródło: 36,6.Creutzfeldt-jakobova bolest. CreutzfeldtJakobova bolest (subakutna spongiformna encefalopatija) je napredujuća, neizbježno smrtna infekcija koja proizvodi mišićne grčeve i sve veći gubitak duševne funkcije. CreutzfeldtJakobova bolest pojavljuje se diljem svijeta. Malo se zna o širenju bolesti.
Creutzfeldta-Jakoba choroba Czy możemy się zarazić chorobą Creutzfeldta-Jakoba? - to pytanie może stać się naszym codziennym lękiem, podobnie jak zagrożenie wirusem HIV. Przypomnijmy - choroba Creutzfeldta-Jakoba jest pierwszym w historii medycyny zakażeniem, które przenosi się bez zarazków. Zakażają nas zdegenerowane mikrocząsteczki białka zwierzęcego zwane prionami. Pochodzą głównie z białka mięsa wołowego - od krów chorych na gąbczaste zapaleniem mózgu. Choroba ta zwana jest też chorobą szalonych krów. Zakażenie jest nieuleczalne, a w Polsce praktycznie niewykrywalne, gdyż nie mamy powszechnego obowiązku badania wołowiny pod tym kątem. Badania naukowe mówią, że przyczyną choroby nie jest żaden wirus ani bakteria, tylko - niezniszczalna w rutynowy sposób - mikrocząsteczka białka o nazwie PRION. (Zniszczyć ją można tylko przez spalenie!). PRION sam nie wywołuje choroby, ale tak wpływa na zmianę metabolizmu komórek mózgowych, że w myśl „zasady domina” - te upodabniają się do zdegenerowanej struktury krowich mózgów i giną. Stąd stwierdzane „podobne dziury” w mózgu padłych zwierząt i zmarłych ludzi. Prionów jeszcze nikt nie zobaczył, jednak muszą istnieć - twierdzą naukowcy. Coś musi powodować „upodobnienie” się białek w ludzkim mózgu do zdegenerowanych, wadliwych białek zwierzęcych, jakie chory zjadł z mięsem chorej krowy. . Mózgi zmarłych osób i chorych zwierząt są podobnie „podziurawione” ubytkiem tkanki. U ludzi stwierdza się zanik komórek mózgowych - neuronów, najczęściej w ich przednich częściach: skroniowych i czołowych.. Priony to hipoteza, ale już mocna, bowiem potwierdzona niedawną nagrodą Nobla dla jej twórcy. Obok białka mięsa wołowego nośnikiem prionów jest też inna tkanka zwierzęca - kolagen - molekuła białkowo-cukrowa, znana i powszechnie używana, jako żelatyna. W przewodzie pokarmowym kolagen ulega rozłożeniu na cukry i aminokwasy. Aminokwasy to cegiełki białkowe, które mogą zawierać priony. Dowodem na obecność prionów w tych cegiełkach białkowych są zachorowania po przeszczepach mózgu. Udokumentowano bowiem, że szereg osób, którym pooperacyjne ubytki mózgu uzupełniono przeszczepami z banku tkanek - chorowały po pewnym czasie na chorobę Creutzfeldta -Jakoba! - Dlaczego? Jedyną przyczyną mogło być to, że przeszczepione im fragmenty opony twardej - zbudowane prawie w całości z kolagenu - były zakażone prionami. Stąd też w wielu krajach pojawił się zakaz karmienia krów i innych zwierząt mączką kostną, która w dużym procencie zbudowana jest z włókien kolagenowych. Jak przebiega choroba Creutzfeldta-Jakoba? Mózg ludzki ma niezwykle skomplikowaną budowę. Każda jego część odpowiada za inne czynności. W płatach skroniowych znajdują się np. ośrodki słuchowe ( interpretacja dźwięków), pamięci. Z kolei w płatach czołowych są ośrodki najwyższych czynności mózgu: inteligencji, myślenia abstrakcyjnego, przewidywania skutków wykonywanych czynności. Uszkodzenie tych komórek wywołuje brak koordynacji ruchowej, chory nie pamięta ruchów niezbędnych do wykonywania podstawowych czynności, nie potrafi się dostosować do zaistniałych okoliczności. Może niekiedy utracić wzrok. Zwykle w ciągu kilkunastu miesięcy umiera. W chorobie Creutzfeldta-Jakoba początkowymi objawami są zaburzenia równowagi, niedowłady kończyn - najpierw dolnych, potem również górnych, szybko postępujące otępienie: zaburzenia, a następnie zanik pamięci, chory nie poznaje najbliższych, nie rozumie, co się do niego mówi.. Od momentu wystąpienia pierwszych objawów choroba trwa do 2 lat i zawsze kończy się śmiercią. Jej przebieg jest podobny do bardziej znanej choroby Alzheimera z tym że choroba Alzheimera trwa 8-12 lat, istnieją środki spowolniające procesy chorobowe, natomiast na chorobę Creutzfeldta-Jakoba nie ma żadnego leku. Okres inkubacji trwa ok. 10 lat, co utrudnia badania. Na pewno wiadomo, że chorują na tę chorobę zwierzęta, a po zjedzeniu ich mięsa - ludzie. Stwierdzono ją najwcześniej w rodzinie farmerów, mających chore krowy. Ale chorują również osoby - ba, całe rodziny - nie mające żadnej styczności z chorymi zwierzętami, tyle że wcześniej zjadły ich mięso lub kolagen. Chorują też inne zwierzęta, np. owce, koty. Ze zwierząt rzeźnych - nie chorują na gąbczaste zwyrodnienie mózgu świnie, zaś mięso owiec - choć zakaża krowy - jest bezpieczne dla ludzi. Ryzyko zachorowanie na chorobę Creutzfeldta-Jakoba jest obecnie minimalne - statystycznie niewiele się różni od szansy wygrania miliona w TOTKA. Wiemy jednak, że choroba zwierząt szybko się przenosi na nowe stada - poprzez zakażony kolagen w paszach (tj. mączkę kostną). Wiemy też, gdzie są rejony zwiększonego ryzyka konsumpcji zakażonej wołowiny. Jeśli chcemy czuć się całkowicie bezpieczni musimy zrezygnować z konsumpcji wołowiny i kolagenu. Z pewnością nasze poczucie bezpieczeństwa podniosły ostatnie decyzje organów państwowych o zakazie importu wołowiny z tych państw, gdzie wykryto ogniska choroby „szalonych krów”. koniec mgr chemii spożywczej Edward Ozga Michalski Xo3wu.